Informatieavond
Over deze reis organiseert Dalstra Reizen een informatieavond. Op donderdagavond 9 mei vertelt Ritske Mud u over de gang van zaken tijdens deze reis.
Aanvang is om 19.30 uur. Wij stellen uw aanmelding op prijs. Dit kan via www.dalstra.nl/informatiebijeenkomst. Of u kunt zich telefonisch aanmelden 0512 369030.
IN HET VOETSPOOR VAN FRIESE OORLOGSTOERISTEN UIT 1914
Als in de laatste week van juli 1914 de spanningen in Europa oplopen, zijn er in Nederland maar weinigen die geloven dat er een grote oorlog zal uitbreken. Voor veel Nederlanders is oorlog een onwezenlijk verschijnsel, iets uit boeken en in ieder geval ver weg. Als de strijd begin augustus de Nederlandse grenzen nadert, slaat de stemming om van onwezenlijk naar ongeloof: ‘Oorlog, hoe vreemd klonk het ons in de oren, het wilde ons niet aan, we konden en wilden het maar niet geloven.’
Voor 200.000 Nederlandse jonge mannen betekent de oorlog mobilisatie. Huisvrouwen slaan aan het hamsteren, voor bankkantoren staan lange rijen spaarders die hun tegoeden willen opnemen. Anderen zien er daarentegen een buitenkansje in, oorlog zo dicht aan de landsgrenzen. Als de Duitse troepen op 4 augustus vlak onder de Nederlands-Belgische grens naar het westen trekken, beklimmen duizenden nieuwsgierigen de heuvels ten zuiden van Maastricht om de oprukkende legers gade te slaan.
Voor verschillende Friezen is de aantrekkingskracht van de oorlog zo groot dat ze ook de reis naar Zuid-Limburg ondernemen. Onder de nieuwsgierigen Bernard Woltman uit Heerenveen, Aukjen Clewits, een uit Dokkum afkomstige verpleegster, ds. Huite Prins uit Oostermeer en drie jonge heren uit Oldeboorn. De gebroeders Mindert Evert en Tjebbo Hepkema maken tussen begin augustus en eind oktober 1914, in gezelschappen van wisselende samenstelling, een drietal reizen naar België die hun vrijwel tot op de frontlijn voeren.
Algemeen
Tijdens de reis neemt Ritske Mud u mee in de voetsporen van deze oorlogstoeristen. Wat zijn hun drijfveren, waar reizen ze langs, wat zien ze en wat maken ze mee? Onderweg geeft hij uitleg en probeert met behulp van foto’s, kaarten en verhalen een beeld te schetsen van wat zich in 1914 heeft afgespeeld. Het wordt een tocht langs steden en dorpen, grenspalen, forten en monumenten. Ook enkele stadswandelingen en museumbezoek zijn in het programma opgenomen.
Uw reisleider Ritske Mud
Ritske Mud is geboren in 1956 te Drachten. Hij studeerde geschiedenis aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en is werkzaam als leraar in het middelbaar onderwijs. De verhalen die hij als kind hoorde over de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog wakkerden zijn interesse voor het verleden aan. Al snel verschoof zijn belangstelling naar de tijd van de Eerste Wereldoorlog. In 2001 kreeg die belangstelling een nieuwe dimensie toen hij met twee vrienden uitvoering gaf aan een al langer sluimerend plan om de frontlijn van de Belgische kust tot de Zwitserse grens af te reizen. Het begin van een nog steeds in ere gehouden traditie. Vanaf november 2008 volgde ook jaarlijks een dagreis naar België.
Tijdens deze uitstapjes groeide de belangstelling voor Friesland tijdens de Eerste Wereldoorlog. De grafsteen van Thijs de Groot uit Mantgum op een militaire begraafplaats bij Verdun riep allerlei vragen op. Evenals het officiële militaire graf van de Belgische soldaat Frans Bosmans in Dokkum. Eén en ander leidde in 2018 tot de publicatie van ‘Ver van het font? Friesland en de Friezen in de Eerste Wereldoorlog’. In dat boek ook een hoofdstuk over Fries oorlogstoerisme in 1914. En daarmee is het cirkeltje rond.
In het voetspoor van Friese oorlogstoeristen bezoeken we plaatsen die in 1914 door hen werden aangedaan. Ter plekke geeft Ritske Mud uitleg en probeert een beeld te schetsen van wat zich daar ruim een eeuw geleden heeft afgespeeld. Het wordt een tocht langs dorpen en steden, monumenten en begraafplaatsen, forten, bibliotheken en raadhuizen. Ook zullen enkele musea worden bezocht.